KEMİK KAYBI NEDİR?

Kemik dokusu cansız ve daima sabit kalan bir doku değildir, tersine sürekli yapım ve yıkım halinde olan dış etkilerden çok etkilenen canlı bir dokudur. Kemik dokusu sürekli olarak kısmen yenilenen ve yapılandırılan bir dokudur. Vücuda alınan kalsiyum, D vitamini ve diğer besin maddeleri, egzersiz, spor gibi uyaranlar kemik dokusunda yapımı uyarır. Hareketsizlik, yetersiz kalsiyum, yetersiz D vitamini,yetersiz beslenme, sigara, alkol gibi uyaranlar kemik dokusunda yıkımı uyarırlar. Her koşulun eksiksiz ve mükemmel olduğu kişilerde bile yani yeterli beslenme, yeterli egzersiz ve kalsiyum olsa bile vücutta kemik yapımı ve kemik yıkımı sürekli meydana gelen bir olaydır, önemli olan bu iki olayın orantılı sürmesidir. Yetersiz beslenme, hareketsizlik gibi nedenlerle orantı bozulduğu zaman yani kemik yıkımı kemik yapımından fazla olmaya başladığı zaman vücutta kemik kaybı (kemik erimesi hastalığı) meydana gelmeye başlar.

Kemik kaybı oluştuğunda kemik yoğunluğu (kemik mineral yoğunluğu) azalır, öncelikle osteopeni (hafif kemik kaybı, hafif kemik erimesi) meydana gelir. Kemik kaybı daha fazla ilerlediğinde osteoporoz (şiddetli kemik erimesi) meydana gelir. Kemik kaybı durumunda yani osteoporoz ve osteopeni durumunda vücutta kemikler zayıflar, incelir, daha kırılgan hale gelir.

OSTEOPENİ ve OSTEOPOROZ
Kemik kaybı oluştuğunda kemik yoğunluğu azalır. Kemik mineral yoğunluğu ölçümü (kemik taraması, KMY, BMD) bir çok hastanede basit ve hızlı yapılabilen bir tetkiktir, bu konu hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarakulaşabilirsiniz. Kemik yoğunluğunun belli bir değere kadar (T skor -2.5 olana kadar) azalması osteopeni olarak adlandırılır, daha fazla azaldığı duruma osteopeni adı verilir. Her iki durumda da kemik dokusu kaybı sözkonusudur. Bu sınıflandırmanın detayları şu şekildedir:

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterlerine göre kemik erimesi sınıflaması:
DEXA yöntemi ile belirlenen T-skor (T-score) değerine göre kemik erimesi sınıflandırılır. T-skoru değerinin eksi değer olarak fazla olması fazla kemik kaybı olduğu anlamına gelir.
- Aşikar osteoporoz (Ciddi kemik erimesi): T-skor değerinin -2.5 SD’nin altında olması ve aynı zamanda hastada kırık öyküsü olması.
- Osteoporoz (Kemik erimesi): T-skor değerinin -2.5 SD’nin altında olması. (-3, -4 gibi...)
- Osteopeni (Kemik kütlesinde azalma): T-skor değerinin -1 ile -2.5 SD arasında olması. Hafif kemik kaybı meydana gelmiştir iskelet dokusunda.
- Normal: T-skor değerinin -1'den iyi olması: Bu durumda kemik kaybı yani kemik erimesi yoktur.

KEMİK KAYBI TEDAVİSİ:
Kemik kaybının önlenmesi ive tedavisi için kemik yapımı için gerekli kalsiyum, D vitamini ve diğer besin maddeleri yeterince alınmalıdır. Ayrıca egzersiz, spor ve güneş ışığına maruziyet kemik yapımını arttırır, kemikleri güçlendirir. Sigara, alkol, aşırı kafein gibi kemik kaybını arttıran faktörlerden uzak durmak gerekir. Bazı durumlarda kemik yapımını arttıran ve kemik kaybını azaltan ilaçlar tedaviye eklenmektedir. Bu konularda ayrıntılı bilgilere aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.