HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) KAN PIHTILAŞMASI

HAMİLELİKTE HEMOSTAZ (KOAGULASYON) DEĞİŞİKLİKLERİ

Hamilelik döneminde vücutta bir çok sistem ve organda olan fizyolojik değişikliklerin yanı sıra kan pıhtılaşma sisteminde de  (hemostaz mekanizmaları) önemli dğeişiklikler meydana gelir. Genel olarak gebelik kan damarlarında pıhtılaşmaya eğilim yaratan bir faktör olarak kabul edilir. Bu nedenle damar tıkanıklığı (venöz tromboemboli) geçiren veya bu açıdan risk faktörü bulunan hastalar gebe kaldıklarında damar tıkanıklığı geçirme riskleri daha da artar.

Gebelikte pıhtılaşmaya eğilimin artması annenin doğum sonrası kanamasının az olması için vücudun aldığı bir önlemdir.

Gebelikte kan pıhtılaşma (koagulasyon) faktörlerindeki değişiklikler:

Vücutta pıhtılaşma mekanizmasında pıhtılaşma faktörü denilen bir çok madde rol alır. Gebelikte bu faktörlerin bir kısmınd artma meydana gelir, bu da pıhtılaşmaya eğilim yaratır:

- Fibrinojen artar (Yüde 200 kadar yüksek oranlarda artabilir.)
- VonWillebrand faktör artar (vWf) 

- Faktör 2 artar (Faktör II)
- Faktör 5 artar (Faktör V)

- Fakör 7 artar (Faktör VII)

- Faktör 8 artar (Faktör VIII)

- Faktör 10 artar (Faktör X)

- Faktör 12 artar (Faktör XII)

- Faktör 9 değişmez (Faktör IX)

- Faktör 13 (F XIII) gebeliğin ilk ayalarında artsa da doğuma yakın dönemde %50 azalmıştır.
- Protein S seviyesi gebelikte azalıri Protein C değişmez veya hafif artış gösterir.

Trombosit (platelet, PLT):
Kanda blulunana pıhtılaşma hücrelerine trombosit denir. Normal bir gebelikte hemodilüsyona bağlı olarak ve yıkım hızındaki artışa bağlı olarak sayıları kısmen azalabilir. HELLP sendromunda platelet sayısında ciddi düşüş görülür.

Yukarıda bahsedilen değişiklikler her gebelikte meydana gelen fizyolojik değişikliklerdir. Bunun dışında gebeliğe bağlı bazı hastalıklarda ve gebelikten önce var olan bazı kalıtsal hastalıklarda pıhtılaşma eğilimi var olabilir bu durumlarda gebelikle beraber pıhtılaşma riski daha fazla artacağından bazı tıbbi önlemler alınması gerekir. Pıhtılaşmayı engelleyici ilaçlar (halk arasında kan sulandırıcı iğneler denir) bu amaçla tedavide kullanılabilirler. Damarlarda pıhtılaşma meydana gelmesi durumunda ağrı, şişme, morarma gibi çeşitli belirtiler meydana gelir. Gebelikte pıhtılaşma faktörlerinde artmanın yanı sıra hareketin azalması, rahmin bazı damarlara bası yapması, bacakalrdan dönen kan akımının bu nedene yavaşlaması gibi sebepler de pıhtılaşmaya eğilim yaratır.