DİSTOSİ (ZOR DOĞUM)

Distosi (dystocia) özetle doğumun anormal ve zor olması anlamına gelir. Zor doğum veya anormal doğum, uzamış doğum, uzamış doğum eylemi, uzamış eylem, anormal eylem gibi isimler verilir. Doğumu zorlaştıran, doğumun gerçekleşme süresini uzatan, normal doğumun gerçekleşmesini engelleyen durumlara distosi denir. Bütün doğumların yaklaşık %10-20'sinde distosi ile karşılaşılır.

Distosi (zor doğum) nedenine göre üçe ayrılır:
1. Pelvik darlık (annenin doğum kanalında darlık) nedeniyle oluşan distosiler
2. Fetusu pozisyon, duruş ve gelişimsel anomalilerine bağlı distosiler: Fetusun makat veya transvers durması, başın asinklitik durması, başın defleksiyonu, oksiput posterior geliş, alın gelişi, yüz gelişi, bebeğin kilosunun çok fazla olması veya bebeğin başının karnının bazı anomalilerden dolayı aşırı büyük olması
3. Uterin disfonksiyona bağlı distosiler: Uterusun kasılması doğumun ilerlemesi için itici güçtür, buradaki anormallikler doğumun ilerlemesinde yavaşlama veya duraklamaya neden olabilir. Hipotonik disfonksiyon, hipertonik disfonksiyon şeklinde görülebilir. Uterin disfonksiyon varlığında yani rahim kasımlamalarının yeterli ve uygun düzende gerçekleşememesi durumunda servikste yeterince açılma ve silinme meydana gelemez.

Omuz distosisi:
Doğumun son aşamasında yani bebeğin başının doğması sırasında omuzların annenin pelvik kemikleri arasında sıkışarak doğamaması olayıdır. Omuz takılması ismi de verilir. Bu konu hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarakulaşabilirsiniz.

Distosi (anormal doğum eylemi) için risk faktörleri:
(Kaynak: ACOG Practice Bulletin #49. Obstet Gynecol 2003; 102:1445)
- İleri anne yaşı
- Makrozomi
- Pelvik darlık
- Oksiput posterior pozisyon
- İlk doğum (nulliparite) : Omuz distosisi için multiparite risk faktörüdür.
- Kısa boy (150 cm'den kısa)
- Postterm gebelik (Günaşımı)
- Obezite, gebelikte aşırı kilo almak
- Daha önce zor doğum yapanlar (distosi öyküsü)
- Epidural analjezi uygulanması

Distosi ile ilgili maternal komplikasyonlar:
- Uterus rüptürü
- Postpartum kanama
- Doğum kanalı, vajina ve serviks laserasyonları
- Rektovajinal ve vezikovajinal fistüller
- Doğum kanalında ve pelviste hematomlar

Distosi ile ilgili fetal komplikasyonlar:
- İntrakranial kanama, intraventriküler kanama, subdural kanama
- Sefal hematom
- Kaput suksadeneum
- Klavikula, humerus ve femur gibi kemik kırıkları
- Kafatası kırıkları
- Brakial pleksus sinir yaralanmaları
- Fasial sinir yaralanması
- Fetal ölüm

Uzamış doğum eylemi süresi (Doğumun duraklaması):
Annenin sancılarının başlamasından bebeğin tamamen doğmasına kadar geçen doğum süreci çeşitli evrelere ayrılır, bu evreler hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulşabilirsiniz. Burada belirtiler sürelerin normal sınırların üzerine çıkması durumunda doğum eyleminin uzaması veya duraklaması tabiri kullanılır ve distosi olduğuna dair belirtidir.
Uzamış doğum eylemi kriterleri:
- Latent fazın ilk doğumlarda 20 saat, sonraki doğumlarda 14 saatten uzun sürmesi
- Doğum eyleminin aktif fazında ilk doğumlarda saatte en az 1.2 cm, sonraki doğumlarda saatte en az 1.5 cm servikal açılma olmalıdır. Bu değerlerin altında olması doğumun yavaş ilerlediğini veya durakladığını gösterir. Sefalopelvik uyumsuzluk (CPD, BPU) yani annenin pelvik kemikleri ve bebeğin başı arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanabilir.
- İlk doğumlarda bebeğin baş seviyesi saatte en az 1 cm, sonraki doğumlarda saatte en az 2 cm iniş göstermelidir.

Bütün sezaryenlerin yaklaşık %30 kadarı distosi nedeniyle gerçekleşmektedir.