MYOMLAR VE ADENOMYOZİS

MYOMLAR VE ADENOMYOZİS          Myomlar, uterusun en sık rastlanan iyi huylu tümörleridir. Üreme çağındaki kadınların yaklaşık % 30 unda görülür. En sık görüldüğü dönem 40-50 yaş arasıdır. Özellikle ultrasonografinin yaygınlaşması myomların erken dönemde ve daha sık  saptanmasına yol açmıştır. Myomların oluşumunda: doğum yapmamış olmak, yumurtlama bozuklarına bağlı geciken adet dönemlerinde uterusun aşırı östrogen  hormonuna maruz kalması, ve kilo fazlalığı risk faktörleri olarak sayılabilir. Normal rahim hücrelerinin, myom hücrelerine dönüşüm süreci tam olarak anlaşılamamıştır. Östrogen ve progesteron hormonlarının ve bazı doku büyüme faktörlerinin etkisi olduğu düşünülmektedir. Menapoza girildikten sonra büyümeleri durur ve gerilerler. Myomlar uterusta yerleşim yerlerine göre sınıflandırılırlar. Rahim dış yüzündekiler subseröz myomlar, rahim kas dokusu içindekiler intramural myomlar, rahim iç tabakasına yakın olanlar submüköz myomlar olarak adlandırılır. Bazıları rahim iç boşluğundan kaynaklanıp rahim boynundan vaginaya doğabilirler. Myomlar çoğu genellikle  herhangi bir şikayet oluşturmazlar. Bu yüzden çoğunun teşhisi başka nedenlerle yapılan ultrasonografiler veya rutin muayeneler sonucu konur. Myomların oluşturdukları şikayetler myomun bulunduğu yere ve büyüklüğüne göre değişir.    ·       Aşırı kanama myomların en önemli belirtisidir. Çoğunlukla adet kanamasının miktarının çok olması ve süresinin uzaması şeklindedir. Adet öncesi lekelenme tarzında kanamalar da olabilir. Aşırı kanama rahim iç tabakasına yakın yerleşen myomlarda daha sık görülür. Süregiden kanamalar hastada kansızlığa yol açar ve hastanın yaşam kalitesini bozar. ·       Ağrı myomların klasik bir bulgusu değildir. Ancak dolaşımı çeşitli nedenlerle bozulan ve enfekte olan myomlarda görülebilir. Rahim ağzından dışarı sarkan myomlarda ağrıya sebep olabilir. ·       Çok büyük hacimlere ulaşabilen myomlar, çevre organlara bası etkisiyle idrar  yapma ve büyük abdest yapma ile ilgili şikayetlere yol açabilirler. ·       Çok büyük myomlar,  küçük boyutta olsalar da endometriumda, tubaların çıkış deliklerine ve rahim boynuna yerleşmiş olanlar hamile kalmayı zorlaştırabilirler. Myomlar sıklıkla ultrasonografi ile teşhis edilmekle birlikte, tomografi ve  manyetik rezonans görüntüleme (MR) ayrıntılı değerlendirmeler için gerekli olabilir.  TEDAVİ Bütün myomların tedavisi gerekli değildir. Tedavi büyüklüklerine, yerleşim yerine ve oluşturdukları problemlere göre planlanır.Herhangi bir belirti vermeyen, rahim büyüklüğünün üç aylık gebelikten küçük olduğu myomlar tedavi gerektirmez. Aşırı kanama oluşturan, çok hızlı büyüyen, hamile kalmayı zorlaştıran,  düşükler yol açan,  komşu organlarda bası semptomları yapan, derin anemiye yol açan ve menapoz döneminde olsa da büyümeye devam eden myomlar mutlaka etkin şekilde tedavi edilmelidir.             Progesteron grubu  ve GnRH agonistleri denilen ilaçlar myomların tedavisinde kanamaları kontrol altına almak ve myomları baskılamak için kullanılırlar.Ancak ilaç tedavisi ile myomları tamamen ortadan kaldırmak imkansızdır.             Myomektomi  sadece myom nodülünün çıkarılması şeklinde yapılan cerrahi bir yöntemdir. Uterusun korunmak istendiği genç hastalarda tercih edilir. Myomun yerleşim yerine göre klasik açık ameliyatla, rahim dış yüzünde yerleşmişse laparoskopik olarak, rahim iç boşluğundan kaynaklananlar histeroskopik olarak uygulanabilir.             Histerektomi rahmin alınması anlamına gelir. Myomun beraberinde başka problemler de varsa, uterus  pek çok myom nodülü içeriyorsa, myomlar çok büyükse ve diğer tedavi yöntemleri işe yaramıyorsa, aşırı kanamayı acilen durdurmak gerekiyorsa, çevre organ basısına bağlı problemler varsa uygulanması gereken tedavi seçeneğidir. Yaşa bağlı olarak beraberinde overler de alınabilir veya  erken yaşlarda overler korunarak uygulanabilir. Klasik açık cerrahiyle veya laparoskopi katkısıyla yapılabilir.             Uterin arter embolizasyonu uterusa giden atardamarlara, damar tıkayıcı sentetik bazı maddelerin kataterlerle verilmesi şeklinde uygulanan, röntgen kontrolü altında yapılan girişimsel radyolojik bir işlemdir. İşlemi takiben kan dolaşımın durmasına bağlı ağrılar oluşabilir. 6 ay içinde myomların büyüklüğünde belirgin küçülme sağlar.Gebelik  isteği varsa yapılması mümkün değildir. ADENOMYOZİS             Rahim iç boşluğunu döşeyen endometrial hücre tabakasının, rahim kas tabakası içinde de gelişmesine bağlı olarak oluşan bir durumdur. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür. Uterus myomların aksine daha yumuşaktır ve genel olarak büyümüştür.Herhangi bir myom odağı saptanamaz.             Klasik bulguları artmış adet kanaması ve özellikle  adet kanamalarıyla beraber yaşanan şiddetli ağrılardır.              Histerektomi,  adenomyozisin tek ve kesin tedavi yöntemidir.