YUMURTA BAĞIŞI (OOSİT DONASYONU)

Gebelik oluşması için bilindiği gibi anne adayının yumurta hücresi ve baba adayının sperm hücresi gerekir. Bu hücreler birleştikten sonra rahim içerisinde gelişmeye ve fetusu oluşturmaya başlarlar. Bu yumurta veya sperm hücrelerinin anne ve baba adaylarından alınamaması durumunda başka bir kişiden alınmasına bağışlama (donasyon) denir. Yumurta bağışlayan kişiden alınır ve baba adayının spermi ile birleştirilerek anne adayının rahim içerisine yerleştirilir. Örneğin erken yaşta menopoza giren ve artık yumurtalıkları hiç yumurta üretemeyen kadınların bebek sahibi olabilmeleri için bu yöntem bazı ülkelerde uygulanmaktadır, fakat ülkemizde uygulanması yasaktır. Bu yöntemde anne kendi yumurtası olmadığı için başka bir kadının yumurtasından (ve kendi eşinden) oluşan gebeliği kendi rahminde taşır. Bebek başka kadının rahminde bulunmaz bu nedenle "taşıyıcı annelik" ile karıştırılmaması gerekir. Taşıyıcı annelik farklıdır,bu konuda detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Kimlere yumurta veya sperm bağışı yöntemi ile gebelik uygulanmaktadır:
- Erken yaşta menopoza girenler

- Herhangi bir hastalık veya ameliyat nedeniyle yumurtalıkları alınmış olanlar

- Doğuştan yumurtalık fonksiyonları hiç olmayan kadınlar (Turner Sendromu)

- Yumurtlama sağlayan ilaçlarla yumurta elde edilemeyen kadınlar

- Tüp bebek uygulamaları ile gebelik elde edilemeyenler

- Genetik hastalığı olan ve bu hastalığının çocuklarına geçme riski olan kadınlar

- Testislerinde hiç sperm üretimi olmayan erkekler

- Genetik bir hastalığı olan erkekler ve bu hastalığın bebeğe geçme riski olanlar

Yumurta bağışlayan kişi 20-35 yaş arasında, sağlık problemi olmayan bireylerden seçilir. Daha önce sağlıklı çocuk sahibi olmuş kişiler tercih edilirler. Vericiler hepatit ve AIDS gibi hastalıklar, kromozomal bozukluklar açısından taranırlar.

Yumurta bağışı yapan (donör) kadına yumurtalıklarının gelişmesi ve yumurta verebilmesi için çeşitli ilaçlar verilir. Yumurta alıcısı anne adayına verilen ilaçlarla rahimin bebeğin yerleşmesine uygun hale gelmesi sağlanır. Yumurtalıklar geliştikten sonra dışarıda alıcı kadının eşinin spermleri ile döllenir ve daha sonra oluşan embriyolar alıcının rahimine yerleştirilir. Başarı oranı %50-60 civarındadır.

Yumurta bağışı ile gebe kalması planlanan anne adayı için kesin bir yaş sınırı yoktur fakat çok ileri yaşlarda birçok hastalığın gelişme riski arttığından dolayı ve gebelik sırasında yaşanabilecek risklerin fazla olmasından dolayı birçok merkezde 50 yaş üzerindekilere önerilmemektedir.