VAJİNADA MANTAR ENFEKSİYONU (KANDİDİYAZİS)

Erişkin kadınların yaklaşık %75’i yaşamları boyunca en az bir kez vajinada mantar enfeksiyonu yani vulvovajinal kandidiyazis ile karşılaşmaktadır. Kadınlarda en sık görülen ve tekrarlayan jinekolojik problemlerden birisidir. Vajinal kandidiyazis şiddetli kaşıntı, ağrı, yanma, beyaz süt kesiği gibi ya da peynirimsi akıntı, koku ve vulvada kızarıklık şikayetlerine sebep olur. İdrar yaparken yanmaya sebep olabilir. İlişki sırasında ağrı olabilir.

Vakaların yaklaşık %85-90’ında neden Candida albicans denen mantardır. Bu organizma normalde ağız, boğaz, kalın barsak ve vajina florasında bulunmaktadır. Bu enfeksiyon çoğu kez gebelikle, sistemik bir hastalıkla (diyabet, HIV, obezite), ilaç kullanımıyla (antibiyotik, steroid, oral kontraseptif) birliktelik gösterebilir. Diyabet, antibiyotik kullanımı, vajinal duş yapma, gebelik, menopoz, bağışıklık sisteminin zayıflaması, stres, steroid içeren ilaçlar mantar enfeksiyonu gelişimini kolaylaştırıcı faktörlerdir. Dar ve nemli giysiler kullanmaktan kaçınılmalıdır. Tampon ve pedler sık sık değiştirilmelidir. İlişkiden sonra vajinal duş yapılmamalıdır. Sentetik çamaşırlar yerine pamuklu olanlar tercih edilmelidir.

Tanı:
Tanı hastalığın klinik özellikleri, akıntının tipik görüntüsü, vajen pH'sının normal sınırlarda olması, vajinal sekresyonların %10'luk KOH tatbikini takiben organizmanın pseudohif yapısının gözlenmesiyle konulur. Ayrıca kültür de yapılabilir.

Tedavi:
Tedavide mantarlara karşı (anti-mikotik) ilaçlar ağızdan veya vajinal ovül şeklinde kullanılır. Kaşıntı için krem kullanılabilir. Hastanın mantar enfeksiyonu geçirmesine sebep olan başka hastalıkları varsa (şeker hastalığı gibi) bu sistemik hastalıkların kontrolü ve antibiyotik kullanımının kesilmesi de tedavinin başarılı olmasında önemlidir. Hastanın eşine de eğer mantar enfeksiyonuna ait şikayetler belirtiyorsa tedavi verilir, bu tür şikayetleri yoksa eş tedavisine gerek yoktur.

Tekrarlayan mantar enfeksiyonu:
Hastaların çoğu uygun tedavi ile iyileşirken yaklaşık %5-20’lik bir kısmında hastalık tekrarlar. Kronik ya da rekürren (tekrarlayıcı) enfeksiyonlar yılda 4 ya da daha fazla enfeksiyon atağı olarak tanımlanmaktadır. Tekrarlayan enfeksiyonların tedavileri zor ve uzun sürebilmektedir.