ULTRASONLA BEBEĞİN TAHMİNİ KİLOSUNU (AĞIRLIĞINI) HESAPLAMA

HAMİLELİKTE (GEBELİKTE) BEBEĞİN TAHMİNİ KİLOSUNUN ÖLÇÜLMESİ (TFA)

Hamilelikte ultrason yöntemi ile bebeğin tahmini olarak ağırlığı hesaplanabilmektedir. Burada yapılan gerçek br ağırlık ölçümü değildir, ultrason cihazı veya başka bir cihazla bebeğin ağırlığını tartı gibi gerçek anlamda ölçmek mümkün değildir. Ancak ultrasonda bebeğin kafa çapı (BPD), bacak boyu (FL), karın çevresi (AC) gibi ölçümlerden faydalanarak kilo tahmini yapılabilmektedir. Bu tahmini ultrason cihazında yüklü olan bilgisayar programı otomatik olarak yapmaktadır. Buna tahmini fetal ağırlık denir, TFA (ingilizce EFW) olarak kısaltılır. Ultrafonografi sonuç raporlarında genellikle EFW Hadlock gibi isimlerle belirtilir.  Ultason yöntemi ile geliştirilen yöntemlerin ve diğer yöntemlerin belirli bir oranda yanılma payı vardır, her zaman tam ve doğru sonuç vermezler, bebeğin pozisyonu, amniyon suyu miktarı, doğumun başlamış olması, bebeğin doğum kanalına girmiş olması gibi çeşitli faktörlerden etkilenir sonuçlar. Ayrıca her ırkın ve ülkenin bebekleri farklı fiziksek özellikler gösterdiğinden bir ülkede iyi sonuç veren formül başka ülkelerde başarısız sonuçlar verebilir, bu nedenle her ülke kendisinde başarılı sonuç veren formülleri ultrason cihazlarında kullanmalıdır.

Fundus-pubis ölçümü ile bebeğin tahmini ağırlığının belirlenmesi:
Ultrason dışında klinik muayene ile de anne karnının büyüklüğünden faydalanılarak bebeğin ağırlığını tahmin etmek mümkündür. Fundus denilen bölge anne rahminin en üst noktasıdır. Pubis denilen bölgede çatı kemiğinin önde üst kısmıdır, başka bir tarifle önde pubik kılların en üst noktasıdır. Fundus ve pubis denilen bu iki nokta arasındaki mesafenin yumuşak eğilebilir bir mezura ile ölçülmesi sonrasında elde edilen değer ve bazı formüller yardımıyla bebeğin tahmini ağırlığı hesaplanabilmektedir.
Örnek bir fürmül: TFA  = FBÖ (cm) x AKÇ (cm)
Bu fomülde FBÖ: fundus pubis ölçümü, AKÇ: Annenin göbek etrafından ölçülen karın çevresi, bu ikisinin çarpılması bebeğin tahmini ağırlığını vermektedir.
Mezura ile anne karnının ölçülmesi sayesinde hiçbir cihaza ihtiyaç duyulmadan bu kolay yolla ağırlık hesaplaması bazı araştırmalarda ultrason kadar başarılı bulunmuştur. (Kaynak) Günümüzde ultrason cihazlarının çok yaygınlaşması nedeniyle fundus-pubis mezura ölçümü ancak doktor ve ultrason bulunmayan, ebeler tarafından yapılan tarama muayenelerinde v.b kullanılmaktadır, günümüzde hala değerli bir ölçüm metodudur.

Diğer yöntemler:
Yukarıdaki başlıca yöntemler dışında MR (mahzetik rezonans) yöntemi ile ağırlık tahmini yapılabilmektedir. Ayrıca gebelikteki bazı hormon değerlerinden faydalanılarak bebeğin ağırlığını tahmin edebilecek formüller geliştirilmeye çalışılmıştır, pratikte kullanılmamaktadır.

Anne karnındaki bebeğin tahmini kilosu neden hesaplanır?
Tahmini fetal ağırlık hesaplaması ultrason ölçümünün çok önemli bir parçalıdır. Özellikle 5. aydan sonra önem kazanır, daha öncesinde bebeğin kilosu çok az olduğu için fazla bir fikir vermez. Bebeğin ağırlığının ölçülmesinin başlıca nedenleri:
- Bebekte gelişme geriliği var mı belirlemek
- Erken doğum riski veya su gelmesi olanlarda bebeğin doğum ağırlığını tahmin ederek ona göre doğuma karar verme veya bebeğin yoğun bakım ihtiyacı olabileceğini tahmin etme
- İri bebek (makrozomik) bebekleri tespit ederek bunlarda normal doğum yerine sezaryen kararı vermek
- İkiz bebeklerde ikizler arasındaki kilo farkını ve buna bağlı olası komplikasyonları değerlendirmek