Rektosel (makat sarkması) rektumun yani kalın barsağın son kısmının vajina içerisine doğru fıtıklaşmasıdır. Daha ileri derece rektosellerde fıtıklaşan kısmın vajina içerisinden dışarıya doğru çıktığı izlenir. Fıtıklaşma özellikle ıkınma ile artar. Vajina ve rektum arasında bulunan destek dokulardaki (rektovajinal septum) zayıflamaya bağlı oluşur. İleri yaş, doğum, obezite, kabızlık, histerektomi ameliyatı (rahmin alınması) geçirmiş olmak rektosel için risk faktörleridir. Nadir olmayarak rektosele idrar torbasını sarkması (sistosel) veya rahim sarkması (uterin desensus) da eşlik ettiği görülür. Rektosel ve rektal prolapsus karıştırılmamalıdır, rektal prolapsus rektumun makattan dışarıya çıkmasıdır.
REKTOSEL (MAKAT SARKMASI)
Hafif derecede bir rektosel hastada hiçbir şikayet yaratmayabilir. Vajinadan sarkan ve ele gelen bir şişlik olması, veya vajina içerisinde bir kitle hissi veya vajina dışarıya çıkacakmıl gibi hisler olabilir. Dışkılamada zorlanma, gaz veya dışkı tutamama, ani dışkılama hissi , dışkılama sırasında rahatsızlık, tam boşaltamama hissi, dışkılama sırasında ele kitle gelmesi, dışkılamayı tam yapabilmek için vajinadan veya makattan parmakla destek olma gereksinimi sık rastlanan şikayetlerdir. Cinsel ilişki sırasında ağrı olabilir.
Tanısı muayene ile kolaylıkla konabilir. Bazı durumlarda defakografi veya MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Tedavi: Hafif derecede ve hastada bir şikayet yaratmayan rektosel varlığında tedaviye gerek yoktur. Hastaya kabızlığı önlemek için bol lifli gıdalar ve bol sıvı alması önerilir. Pelvik taban egzersizleri yapması önerilir. İleri derecede ve hastada şikayetler yaratan rektosellerde tedavi için ameliyat gereklidir. Ameliyat sıklıkla vajinadan, daha az olarak makattan ve nadiren de karından uygulanabilmektedir. En sık uygulanan ameliyatlar kolporafi posterior ve arka kompartmana meş uygulamasıdır.