MENOPOZA GİRDİĞİMİ NASIL ANLARIM?

Menopoza girmek nedir?
Bir kadının yumurtalık aktivitesinin azalması sonucunda adetlerinin tamamen kesilmesi durumuna menopoz denir. Adet görmemeye neden olan başka bir nedne yoksa 12 ay boyunca kadının adet görülmemesi durumunda kesin menopoz teşhisi konulur. Ülkemizde ortalama menopoza girme yaşı 46-48 civarındadır, dünyada ortalama menopoz yaşı 51 civarındadır.

Menopoz teşhisi (tanısı) nasıl konur?
Premenopoz terimi menopoz öncesi yani adetlerin tamamen kesilmesinden önceki bir kaç yılı tarif eder. Bu dönemde yumurtalık hormonları yavaş yavaş azalır ve adet düzensizlikleri meydana gelir, kadının hamile kalma yeteneği çok azalır. Bu dönemde kanda bakılan FSH hormonunda yükselmeler başlar. FSH hormonu kanda adetin ilk günleri genellikle 3. günü bakılarak değerlendirilir. Bu hormondaki yükselmenin başlıca nedeni İnhibin hormonundaki düşmedir. Yumurtalıklarda bulunan foliküller yani yumurta hücreleri azaldığından İnhibin hormonu üretimi azalır, bu da beyinden salgılanan FSH hormonunun artmasına neden olur. FSH hormonunun artmasının asıl nedeni östrojenin azalması değildir, İnhibinin azalmasıdır. Bu dönemde östrojen seviyeleri normal olabilir. Bu nedenle menopoz teşhisi konulurken östrojen değerinin pek önemi yoktur, önemli olan FSH değeridir. Östrojen, progesteron ve LH hormonu seviyeleri bu dönemde genellikle değişmez menopoz teshisinde önemli değildir.  Teşhisde en önemli kriterler muayene ve kanda bakılan FSH hormon düzeyidir. Sadece ultrason ile menopoz teşhisi konulamaz. Menopozun tanımı 12 ay aralıksız adet görmeme olduğu için aslında kesin teşhis için bu sürenin geçmiş olması gerekir, yani son teşhis geriye dönük olarak konur.

Menopoza girdiğimi nasıl anlarım?
Bir kadın yukarıda anlatılan belirtilere bakarak veya adet düzensizliği, adet gecikmesi gibi bulgulardan yola çıkarak menopoz girdiğini anlayamaz. Bu tür belirtilere yol açan menopoz dışında bir çok hastalık vardır. Bu nedenle menopoz teşhisi sadece doktor tarafından muayene ve bazı tahliller yapılarak konulabilir. Yukarıda da belirtildiği gibi teşhisde en önemli kriterler muayene ve kanda bakılan FSH hormon düzeyidir. Sadece ultrason ile menopoz teşhisi konulamaz.

Bir kaç aydır adet görmüyorum, adetlerin düzensizleşti acaba menopoza mı giriyorum?
Bu hastaların en çok şüpheye düştüğü durumdur. Bu tür şikayetler özellikle 43-55 yaşlarından sonra menopozun yaklaştığını gösterebilir daha genç yirmili ve oyuzlu yaşlarda pek menopoz şüphesi yaratmaz ancak yine de muayene edilmeden kesin netice bilinemez. Bir kadında adet görememe, adet düzensizliği, adetlerde seyrekleşme, kanama miktarında azalma gibi belirtilere neden olabilen menopoz dışında da bir çok hastalık vardır. Guatr, bazı hormon bozuklukları, bazı kistler, myomlar, stres, psikolojik durumlar adetlerde çeşitli düzensizliklere neden olabilir. Bu nedenle doktorunuza muayene olmadan belirtilerinizin menopoz göstergesi olduğundan emin olamazsınız.

Menopoza giren kadınlar ne yapmalı?
Mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına (jinekolog) başvurarak muayene olmalıdır. Menopoz teşhisi kesin olarak konulduğu taktirde bazı kan tahlilleri, smear tahlili, kemik erimesi için yapılan BMD filmi ve gerekliyle mamografi gibi tetkikler yapılacaktır. Sonuçta gerekirse menopoz şikayetleri için veya kemik erimesi için ilaçlar başlanacaktır. Menopoza giren kadınların yılda bir jinekolojik muayene olmaları gerekir.

Menepoza giren kadınlar adet görür mü?
Menopozun yaklaştığı yıllarda (premenopoz yılları) seyrek de olsa bir kaç ayda bir adet görülmesi normaldir. Ancak 12 ay boyunca adet görememe durumu gerçekleştikten sonra kesin menopoz teşhisi konulmuşsa artık bundan sonra adet (regl) veya başka bir kanama olmaması gerekir. Herhangi bir vajinal kanama olması durumunda ise nedeninin araştırılması için mutlaka doktora başvurulmalıdır. Menopoz sonrası olabilen kanamalar hakkında ayrıntılı bilgiyeburaya tıklayarak ulaşabilrisiniz.

Menopoza girene kadar hamilelikten korunma yöntemlerine gerek var mıdır?
Menopozun yaklaştığı 44-45 yaşlarından sonra kadınların hamile kalması oldukça zorlaşır ancak imkansız değildir, bu nedenle çocuk istemeyen çiftlerin mutlaka tamamen manopoza girene kadar korunmaları gerekir. 1 yıl boyunca hiç adet görmeme durumu gerçekleştikten sonra artık korunma yöntemleri bırakılabilir. İleri yaşlarda hangi doğum kontrol yöntemleri kullanılabilir konusunda doktorunuza danışmalısınız, doktora danışmadan rastgele kullanılan doğum kontrol yöntemleri sakıncalı durumlara neden olabilir. Doğum kontrol yöntemleri hakkında ayrıntılı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.