İNTRAUTERİN (RAHİM İÇİ) GELİŞME GERİLİĞİ (IUGG) (IUGR)

Gebelikte bebekte gelişme geriliği:
Fetusun bulunduğu gebelik haftasına göre olması gereken belirlenmiş standart ağırlıktan belli bir oranın (%10) altında kalması intrauterin gelişme geriliği (IUGR) olarak adlandırılır. Burada dikkat edilmesi gereken husus olması gereken standart ağırlıktan küçük olan her fetusta gelişme geriliği yoktur bunların çoğunluğu yapısal olarak küçük fetuslardır.

İntrauterin gelişme geriliği (RİGG) saptanan fetuslarda strese girme, asfiksiye maruz kalma, yeni doğan döneminde ölüm riskleri normal gebeliklerden yüksektir.

IUGR tip 1 (simetrik) ve tip 2 (asimetrik) olmak üzere ikiye ayrılır. Tip 1 yani simetrik gelişme geriliği tüm gelişme geriliği olan bebeklerin %20-30 udur. Buna gebeliğin erken aylarındaki problemler sebep olur. Fetusun vücudu orantılı olarak baş, karın, bacak hepsi küçüktür. Kromozomal veya yapısal hastalıklar, erken gebelik döneminde gebenin karşılaştığı toksik maddeler veya geçirilen viral enfeksiyonlar bu tip gelişme geriliğine neden olabilirler.

Tip 2 gelişme geriliği IUGR'lerin %70-80 ini oluşturur. Tip 2 asimetrik gelişme geriliğinde olay simetrik değildir ve organlar arasında farklı büyüklükler söz konusudur. Genellikle bebeğin baş ve bacak gelişimi normalken karın bölgesi olması gerekenin gerisinde kalmıştır. Asimetrik gelişme geriliğine genellikle gebeliğin son aylarında ortaya çıkan yüksek tansiyon, diabet gibi hastalıklar sebep olur.

Simetrik ve asimetrik gelişme geriliğinin ayrımını yapmak için ultrasonografide ölçülen kafa çevresi ve bacak çevresinin karın çevresine oranı hesaplanır ve bu oran yüksekse asimetrik IUGR lehine yorumlanır.

Gelişme geriliği nedenleri:
- Annede damarsal hastalıklar, hipertansiyon, şeker, kalp hastalıkları
- Preeklampsi
- Annede böbrek, karaciğer hastalıkları, diğer kronik hastalıklar
- Annede beslenme yetersizliği
- Plesenta anormallikleri
- Annenin sigara, alkol, uyuşturucu kullanması
- Annenin yetersiz beslenmesi
- Annede kansızlık
- Fetusa ait çeşitli anomaliler
- Kromozom anomalileri
- İkiz ve diğer çoğul gebelikler
- Fetusa ait enfeksiyonlar

Tanı:
IUGG tanısında ultrason ve doppler ustrason yardımcı tanı yöntemleridir. Bunlarda oligohidramnios (amnion sıvısının az olması) daha sıktır. Amnion sıvısı ölçümünün 50'nin altında olması kötü bir kriterdir. Ultrasonda bebeğin baş çevresi, bacak uzunluğu, karın çevresi, tahmini ağırlığı ölçülür gebelik haftasına göre olan normal standartlarla karşılaştırılır.

Tedavi yaklaşımı:
IUGG tanısı konmuş gebelikler daha sıkı takip altına alınır ve genellikle bu takip sırasında ustrason, doppler ve NST, biyofizik profil (BPP) takiplerine göre fetusun anne karnında çok yüksek risk altında olduğu saptanırsa doğum gerçekleştirilir. Bu bebekler de normal yoldan doğabilmekle beraber sezaryen gerektirme ihtimali normal gebeliklerden yüksektir.
Amnion sıvısını 50'den az olan ve doppler ölçümleri yüksek saptanan, haftalık ultrason takiplerinde bebekte büyüme olmayan, NST'si nonreaktif olan, biyofizik profil değerlendirilmesinde 6 yada daha az puan alan gebeliklerde riskin yüksek olduğu düşünülür ve mümkün olan en kısa zamanda doğum planlanır. Erken doğuma gerek duyulabileceği nedeniyle fetusun akciğer gelişimini sağlamak için betametazon (steroid) ilacı verilir.