DERMOİD KİST (MATÜR KİSTİK TERATOM)

Yumurtalıklarda görülen kistlerden birisi olan matür (olgun) kistik teratom daha çok üreme çağlarındaki kadınlarda görülen, büyüklükleri 2-3 cm'den çok büyük 20-30 cm'ye kadar değişebilir iyi huylu (benign) kistlerdir. Bu kistler içerisinde saç, kıl, diş, tırnak, kemik, sinir gibi dokular bulundurmaları ile ilginç bir görüntü oluştururlar, içerisinde ayrıca yoğun yağlı sarı bir sıvı doludur. Nadiren içerisinde troid dokusu da bulundurabilir ve aşırı troid hormonu üretimine neden olabilir bu duruma struma ovarii denir. Bu kistler genellikle sağ veya sol tek yumurtalıkta görülür nadiren iki yumurtalıkta birden görülebilir.

Bu kistler neden saç, diş gibi dokular içerir?
Dermoid kistler germ hücrelerinden oluşan tümörlerdir. Germ hücreleri ise gebeliğin başlangıcında insandaki dokuları oluşturan hücrelerdir. Germ hücreleri gebelik ilerledikçe farklılaşarak bebeğin farklı doku ve organlarını oluştururlar. Erişkin insanda oluşan dermoid kistler bu germ hücrelerinden köken aldıkları için kist geliştikçe insandaki çeşitli dokular meydan gelir. Özellikle ektoderm kökenli deri ve ekleri, saç, kıl, diş, tırnak, kemik, kıkırdak gibi dokular sık görülür.

Dermoid kist kasık ağrısı ve ilşiki sırasında ağrı gibi şikayetlere neden olabilir. Çok büyük kistler karında şişliğe neden olabilir. Dermoid kistlertorsiyon (dönme, burkulma) sonucunda şiddetli ve ani ağrıya neden olabilirler. Dermoid kistlerde de diğer kistler gibi rüptür (yırtılma, patlama) görülebilir, kistin içerisinde sıvı ve diğer kıl, diş benzeri oluşumlar karın içerisine dökülebilir, şiddetli ağrı yaratır. Çok nadiren bu kistlerde enfeksiyon gelişebilir.

Tanı:
Dermoid kistin tanısına genellikle ultrasonografi ile görülen şüpheli görüntü ile başlanır. Bazen tomografi veya MR sonuçlarında da farkedilebilir. Şüpheli görüntü üzerine yapılan laparoskopi ile kist içeriğinin görülmesi ve patolojik değerlendirme kesin tanıya götürür.

Tekrarlar mı? Kansere dönüşür mü?
Bu kistler kanser değildir ancak içerisinde immatür dokular bulunursa ileride kansere dönüşme ihtimali çok az vardır. İleride kistin tekrarlama riski az da olsa (%3-4) vardır.

Tedavi ve ameliyat:
Dermoid kist için ilaç tedavisi yoktur mutlaka laparoskopik veya açık ameliyat ile kistin alınması gerekir. Nadiren kist ile birlikte yumurtalığın tamamının alınması gerekebilir. Kistin içerisindeki sıvı ve diş, kıl, saç benzeri yapılar temizlenerek kistle birlikte karın dışarısına alınır ve patolojiye gönderilir. Patoloji sonucunda kistin immanür dokular içerip içermediği önemlidir.