ERKEN MENOPOZ

Kadınlarda 40 yaş öncesi başlayan menopoza ( adet görmeme) erken menopoz denir. Türkiye'de menopoz yaşı ortalama 48-50 yaştır.Erken menopoz %1-2 oranında gözükür.Sağlıklı bir kız çocuğu doğduğunda yumurtalıklarında ortalama 1milyon yumurta hücresine sahiptir.Yaşla bu hücreler azalır.Bayanlarda her ay gelişen olgun yumurta döllenir veya adetle atılır.Yumurta hücrelerinin hızlı veya erken tükenmesi erken menopoza yol açar.



Sebeplerini  bağışıklık sistem bozuklukları (vücudun kendi hücrelerine reaksiyon göstermesi),ameliyatlar (yumurtalıkların çeşitli nedenlerden dolayı alınması),kanser tedavisi (radyoterapi ,kemoterapi),genetik nedenler (kromozomal hastalıklar) oluşturur.En önemlisi aile öyküsüdür.Erken menopoza girmiş bir anne veya kız kardeş ciddi bir risk faktörüdür.Sigara ve stres tek başına sebep olmasa da tetikleyici unsurlardır.



Tanısı hormon testleri ve ultrason muayenesi ile konulur. 3-6 ay adet görmeyen bir bayanın mutlaka bir jinekolojik muayeneden geçmesi lazımdır.Her adet düzensizliği erken menopoz değildir.Stress,kilo değişiklikleri gibi bir çok faktör adet düzenine etki eder.



Erken menopoz ile kadında çok önemli bir yeri olan östrojen hormonu büyük oranda üretilemez ;bu da kalp damar hastalıkları,kemik erimesi,ciltte yaşlanmaya yol açar.Ateş basmaları,vajinal kuruluk,cinsel ilişkide ağrı,ruhsal gerginlik eklenebilir.Yaşam kalitesi düşer.En önemlisi yumurta hücresi kalmadığı için kendiliğinden gebe kalma şansı cok zorlaşır.Tüp bebek tedavileri ile de şans düşüktür.



Tedavisi; kadınlık hormonlarını üretemeyen bayana hormon ilaçları vermektir.Düzenli kullanıldığında  hormon tedavisi ile menopozun kötü etkilerine karşı korunma sağlanır.Yumurtalıkların yeniden çalışması (geri dönüş) genç hastalarda kendiliğinden olabilir.Ama bu hastaların çoğu her yıl düzenli jinekolojik ve meme kontrollerini yaptırıp,50 yaşına kadar hormon ilaçları kullanabilirler.Gebelik için en iyi çözüm yumurta donasyonudur.



Sonuç olarak her bayan annesinin menopoza girdiği yaşı öğrenip,uzun süreli adet düzeni sarkmalarında mutlaka doktora görünmelidir.