NST (NONSTRES TEST)

Bebeğin kalp atışlarının seyrini ve kalp atışlarının bebek hareketleriyle ve varsa kasılmalarla olan ilişkisini gözlemlememize yarayan testtir. Bu gözleme göre fetusun normal yada sıkıntı (distres) halinde olduğu anlamaya çalışılır. NST fetusun iyilik halinin saptanmaı için yapılan testlerden birisidir. Fetusun iyilik halini saptamak için yapılan diğer testler ultrason, amnion sıvısının ölçümü, doppler ölçümleri, biyofizik profil, OCT gibi testlerdir. Bu teslerden en yaygın kullanılanı NST'dir.

Prop olarak adlandırılan ve gebenin karnı üzerine sabitlenen iki ucu vardır. Proplardan biri rahmin kasılmalarını diğeri ise bebeğin kalp seslerini algılar. Algılanan kasılmalar ve kalp sesleri cihaz tarafından bir grafik kağıt üzerine aktarılır. Test sırasında annenin sol yana yatar pozisyonda olması rahime kan akımını arttıracağı için gereklidir.

Yaklaşık 20 dakika süren bu işlem sırasında gebelerden bebeklerin her hareketlerini hissettiklerinde ellerine verilen küçük bir butona basmaları istenir. Böylelikle bebeğin kalp atım hızı ve reaktivitesi (atım hızındaki değişkenlikleri), rahimdeki kasılmalar ve bebeğin kalbinin bu kasılmalara verdiği cevaplar hekim tarafından değerlendirilerek bebeğin sağlığı hakkında dolaylı bir bilgi elde edilmiş olur.

Riski olmayan gebeliklerde NST uygulamasının 36. gebelik haftasından sonra haftada bir, 40. gebelik haftasından sonra ise 2-3 günde bir tekrarlanması önerilir. NST işlemi öncesi annenin karbonhidrattan zengin diyetle karnını doyurarak tok olması önerilir. 28 haftadan küçük fetuslarda NST yapılmaz çünkü fetus henüz bu tür tepkiler verecek kadar gelişmemiştir. Fetusun uykuda olması da testi yanlış nagatif gösterebilir.


Fetusun iyilik halinin NST yada diğer yöntemlerle değerlendirilmesi gereken durumlar:
- Fetal hareketlerin az hisedilmesi
- Erken membran rüptürü (Suların erken gelmesi)
- Amnion sıvısının az yada fazla olması
- IUGR (Fetusta gerlişme geriliği)
- Günaşımı
- İzoimmnunizasyon (Kan uyuşmazlığı)
- Fetal anomaliler
- Çoğul gebelikler
- Anormal yada irregüler fetal kalp atımları
- Hipertansiyon
- Diyabet
- Böbrek hastalıkları
- Kollojen doku hastalıkları
- Kalp hastalıkları
- Tirotoksikoz (Guatr testlerinde bozukluk)
- Hemoglobinopatiler
- Anemi

Bütün testlerde olduğu gibi NST'nin de hata payları vardır. NST'nin reaktif (iyi sonuçlu) olması nonreaktif (kötü sonuçlu) olmasından daha güvenilir bir bulgudur. NST'de reaktif yani iyi sonuç alındığında güvenilirlik %95'ir yani fetus %95 olasılıkla gerçekten iyi durumdadır. Fakat NST non-reaktif yani kötü sonuç verdiğinde fetusun gerçekten kötü (sıkıntı, fetal distres) durumund olma oranı %40'dır.

REAKTİF NST
NST'de 20 dakika süresinde fetusun kalp atımlarında en az 2 kere 15 atımlık ve 15 saniye süren hızlanmalar oluyorsa bu test reaktif yani iyi olarak değerlendirilir. 20 dakika süresince fetusun kalp atımında bu şekilde 2 defa hızlanma olmazsa test 40 dakikaya uzatılır. Bu ikinci 20 dakikada da fetus kalp atımlarında 2 defa hızlanma olmazsa test non-reaktif yani kötü olarak değerlendirilir. NST sonucunun reaktif yani iyi olarak değerlendirilmesi fetusun 1 hafta süreyle yüksek olasılıkla iyi durumda olacağını gösterir.

NON-REAKTİF NST
Yukarıda anlatıldığı şekilde non-reaktif yani kötü sonuçlu olduğuna karar verilen test sonucunda fetusun kesin olarak kötü yani sıkıntılı durumda olduğu söylenemez. Non-reaktif NST'nin güvenilirliği düşüktür. Bu yüzden daha ileri testler ile fetus tekrar değerlendirilir. Bunun için kontraksiyon stres testi (CST, OCT), biyofizik profil, doppler, ultrason gibi testler kullanılır.

DESELERATİF NST
NST çizelgesinde fetusun kalp atımlarında saptanan yavaşlamalardır. Fetusun sıkınrı (fetal distres) halinde olabileceğini düşündürür. Erken deselerasyon, geç deselerasyon ve değişken deselerasyon olmak üzere 3 çeşit deselerasyon varıdır. Erken deselerasyonlar NST'de izlenen kontraksiyonlardan (rahimdeki kasılmalardan) hemen önce oluşan deselerasyonlardır ve fetusun kafasının sıkışması sonucu oluşurlar, önemsiz deselerasyonlardır, fetusun sıkınbtı halinde olduğu anlamına gelmez. Değişken deselerasyonlar ise kontraksiyonlardan bağımsız olarak meydana gelirler ve kordon sıkışması sonucu oluşurlar bu yüzden önemli deselerasyonlardır. Geç deselerasyonlar kontraksiyonlardan hemen sonra meydana gelirler ve plasentanın yetmezliğinden kaynaklanırlar, fetusun sıkıntı halinde olduğunu (fetal distres) işaret eder. Deselerasyonların çok şiddetli olduğu durumlarda acil sezaryen gerekebilir.

FETAL TAŞİKARDİ
NST çizelgesinde fetusun kalp atımının 160 /dk 'nın üzerinde seyretmesidir. 160-180 arası hafif taşikardi, 180-200 arası orta, 200'ün üstü şiddetli taşikardi olarak adlandırılır.
Tedavi sebebe yönelik olarak planlanır.
Sebepleri:
- Feta hipoksi, fetal distres (fetusta sıkıntı hali)
- Annede yüksek ateş
- Hipertroidizm
- Annede ve fetusta anemi
- Parasempatolitik etkisi olan ilaçlar: Ör: Atropin, hidroksizin
- Sempatomimetik etkisi olan ilaçlar: Ritodrin, terbutalin (Bunlar erken doğumu durdurmak için verilen ilaçlardır.)
- Koryoamniyonit (Gebelik zarlarının iltihabı)
- Fetusta kalp yetmezliği yada başka bir kalp patolojisi
- Prematurite