GEBELİĞİN ÜÇÜNCÜ AYI
(9.-12. HAFTALAR ARASI DÖNEM)
BEBEKTE DEĞİŞİKLİKLER
9 HAFTALIK HAMİLELİK: Bu haftada bebeğin vücudu şekil almaya başlar. Bebeğin baş kısmı ultrasonda vücudun geri kalan kısmına göre daha büyük olup el, ayak parmak ve tırnakları, sindirim sistemi ve iç genital organları gelişmeye başlar. Dış genital organlar henüz gelişmemiştir. Bebek bazı küçük hareketleri yapmaya başlasa da anne adayı bunları hissedemez.
10 HAFTALIK HAMİLELİK: Bu haftada bebeğin vital organları gelişir. Parmak ayrımı ve tırnakların gelişimi sürer. İskelet gelişimi ile birlikte dişler gelişmeye başlar. Göz çukurları oluşur fakat gözleri henüz kapalıdır. Beyin gelişimi hızla devam etmektedir. Bebek erkek ise bu hafta itibariyle testisler testosteron üretmeye başlar bu da dış genital organ gelişimini sağlar.
11 HAFTALIK HAMİLELİK: Bu haftanın sonu ile birlikte bebek son halini alır. Organ sistemlerin büyümesi çok hızlı olup 20. haftaya kadar 3 kat büyüklüğe ulaşır. Başın her iki yanında kulaklar gelişir ve dış genital organlarda penis clitoris farklılaşması olur.
12 HAFTALIK HAMİLELİK: Bebeğin yüzünde çene ve burun gelişimine bağlı değişiklik olur. El ve ayak tırnakları gelişimi tamamlanır ve 12. hafta sonu ile 1. trimester(ilk 3 ay) biter.
ANNEDE DEĞİŞİKLİKLER
Gebeliğin 3.ayı 1.trimesterın son ayıdır. Annede gebelikte artan hormonlara (östrojen, progesteron) bağlı olarak bulantı, kusma, göğüs sıkışması, başağrısı, yorgunluk, idrar artışı, uykusuzluk ve kabus görme gibi farklılıklar olur. Bulantı ve kusma özellikle sabahları olur ki genelde 3. ayın sonunda geçer fakat nadiren inatçı vakalarda damar yolundan serum ile tedavi gerekebilir.
Annede kan yapımının ve kalbin pompalama gücünün artmasına bağlı olarak baş dönmesi, çarpıntı hissi ve başağrısı olabilir. Kan hacminin artmasıyla gözde korneada tipik olarak 10.haftada genişleme olur ve bebeğin doğumundan sonraki 6.haftaya kadar devam eder. Göz basıncı azalır. Tüm bunlara bağlı olarak gözde küçük önemsiz lekelenme olur. Kontakt lens kullananlarda değiştirmeye gerek olmasa da sıkıntı yapabilir. Doğumdan sonra normale döner.
Annede östrojen ve progesteron hormonların artışına bağlı meme ve süt bezlerinde büyüme olur ve meme ucu renginde koyulaşma olur. Memelerde hassiyet veya ağrı olabilir. Memeler daha ağır ve dolgun hissedilir.
Uterus (rahim) 12. haftaya kadar pelvik kemik yapı içinde kalır ve boyut artışına bağlı idrar torbasına baskı yapar sık idrara çıkmaya neden olur. 3.ayın sonunda uterusun pelvis dışına çıkmasıyla bu bası azalır ve idrar sıklığı normale döner.
Alt karın bölgesinde kramplar ve seyirmeler hissedilmeye başlanır. Uterusun bağlarının gerilmesine bağlı olarak özellikle ani hareketlerde keskin ağrı olabilir. Bu ağrılar rahatsız edici olmakla birlikte genellikle zararsızdır.
Bebeğin kilosu, plasenta dokusu, amnion sıvısı, annenin kan hacminin artışı, vücut dokularında sıvı birikimi, uterus ve meme büyümesine bağlı olarak 12. haftaya kadar anne yaklaşık 1 kg alır. Asıl kilo alımı gebeliğin 2. yarısında olur.
Annenin fiziksel değişimine eşlik edecek şekilde ruhsal değişiklikler de olur. Duygusallaşma, yalnızlık hissetme, kendini eşine karşı yetersiz hissteme gibi duygular olur. Bu aşamada eşinin anneye destek olması gerekir. Çoğu anne bu hislerin sürekli olacağını düşünse de kısa zamanda azalır.
GEBELİK TAKİBİ
3. ayda 2. prenatal takip yapılır. Hastanın kilosu ve tansiyonu ölçülür. 1.takipte yapılmamışsa pelvik muayene yapılır. Eğer hastanın ilk gelişi ise tam kan sayımı, tam idrar tetkiki, kan grubu, hepatit (sarılık) markerları, TORCH markerları, tiroid fonksiyon testleri, kan uyuşmazlığı varsa IDC (indirekt coombs), USG istenir. (bkz: gebelikte yapılan tahliller ve testler)
ÖNERİLER:
- Anne kanama, parça düşürme veya ağrı, kramp, ateş , aşırı bulantı kusma, lekelenme gibi durumlar olursa hemen doktora başvurmalıdır.
- Özellikle baş dönmesi, bulantı ve kusma veya görme bulanıklığının eşlik ettiği şiddetli ve devamlı baş ağrısında, şiddetli kasık ağısında, ateşin eşlik ettiği ağrıda, ilaç almaya rağmen geçmeyen orta şiddetli baş ağrısında hemen doktora başvurmalıdır.
- Ağrılı idrara çıkma, idrar yapamama, şiddteli kabızlıkta anne doktora başvurmalıdır.
BEBEKTE DEĞİŞİKLİKLER
9 HAFTALIK HAMİLELİK: Bu haftada bebeğin vücudu şekil almaya başlar. Bebeğin baş kısmı ultrasonda vücudun geri kalan kısmına göre daha büyük olup el, ayak parmak ve tırnakları, sindirim sistemi ve iç genital organları gelişmeye başlar. Dış genital organlar henüz gelişmemiştir. Bebek bazı küçük hareketleri yapmaya başlasa da anne adayı bunları hissedemez.
10 HAFTALIK HAMİLELİK: Bu haftada bebeğin vital organları gelişir. Parmak ayrımı ve tırnakların gelişimi sürer. İskelet gelişimi ile birlikte dişler gelişmeye başlar. Göz çukurları oluşur fakat gözleri henüz kapalıdır. Beyin gelişimi hızla devam etmektedir. Bebek erkek ise bu hafta itibariyle testisler testosteron üretmeye başlar bu da dış genital organ gelişimini sağlar.
11 HAFTALIK HAMİLELİK: Bu haftanın sonu ile birlikte bebek son halini alır. Organ sistemlerin büyümesi çok hızlı olup 20. haftaya kadar 3 kat büyüklüğe ulaşır. Başın her iki yanında kulaklar gelişir ve dış genital organlarda penis clitoris farklılaşması olur.
12 HAFTALIK HAMİLELİK: Bebeğin yüzünde çene ve burun gelişimine bağlı değişiklik olur. El ve ayak tırnakları gelişimi tamamlanır ve 12. hafta sonu ile 1. trimester(ilk 3 ay) biter.
ANNEDE DEĞİŞİKLİKLER
Gebeliğin 3.ayı 1.trimesterın son ayıdır. Annede gebelikte artan hormonlara (östrojen, progesteron) bağlı olarak bulantı, kusma, göğüs sıkışması, başağrısı, yorgunluk, idrar artışı, uykusuzluk ve kabus görme gibi farklılıklar olur. Bulantı ve kusma özellikle sabahları olur ki genelde 3. ayın sonunda geçer fakat nadiren inatçı vakalarda damar yolundan serum ile tedavi gerekebilir.
Annede kan yapımının ve kalbin pompalama gücünün artmasına bağlı olarak baş dönmesi, çarpıntı hissi ve başağrısı olabilir. Kan hacminin artmasıyla gözde korneada tipik olarak 10.haftada genişleme olur ve bebeğin doğumundan sonraki 6.haftaya kadar devam eder. Göz basıncı azalır. Tüm bunlara bağlı olarak gözde küçük önemsiz lekelenme olur. Kontakt lens kullananlarda değiştirmeye gerek olmasa da sıkıntı yapabilir. Doğumdan sonra normale döner.
Annede östrojen ve progesteron hormonların artışına bağlı meme ve süt bezlerinde büyüme olur ve meme ucu renginde koyulaşma olur. Memelerde hassiyet veya ağrı olabilir. Memeler daha ağır ve dolgun hissedilir.
Uterus (rahim) 12. haftaya kadar pelvik kemik yapı içinde kalır ve boyut artışına bağlı idrar torbasına baskı yapar sık idrara çıkmaya neden olur. 3.ayın sonunda uterusun pelvis dışına çıkmasıyla bu bası azalır ve idrar sıklığı normale döner.
Alt karın bölgesinde kramplar ve seyirmeler hissedilmeye başlanır. Uterusun bağlarının gerilmesine bağlı olarak özellikle ani hareketlerde keskin ağrı olabilir. Bu ağrılar rahatsız edici olmakla birlikte genellikle zararsızdır.
Bebeğin kilosu, plasenta dokusu, amnion sıvısı, annenin kan hacminin artışı, vücut dokularında sıvı birikimi, uterus ve meme büyümesine bağlı olarak 12. haftaya kadar anne yaklaşık 1 kg alır. Asıl kilo alımı gebeliğin 2. yarısında olur.
Annenin fiziksel değişimine eşlik edecek şekilde ruhsal değişiklikler de olur. Duygusallaşma, yalnızlık hissetme, kendini eşine karşı yetersiz hissteme gibi duygular olur. Bu aşamada eşinin anneye destek olması gerekir. Çoğu anne bu hislerin sürekli olacağını düşünse de kısa zamanda azalır.
GEBELİK TAKİBİ
3. ayda 2. prenatal takip yapılır. Hastanın kilosu ve tansiyonu ölçülür. 1.takipte yapılmamışsa pelvik muayene yapılır. Eğer hastanın ilk gelişi ise tam kan sayımı, tam idrar tetkiki, kan grubu, hepatit (sarılık) markerları, TORCH markerları, tiroid fonksiyon testleri, kan uyuşmazlığı varsa IDC (indirekt coombs), USG istenir. (bkz: gebelikte yapılan tahliller ve testler)
ÖNERİLER:
- Anne kanama, parça düşürme veya ağrı, kramp, ateş , aşırı bulantı kusma, lekelenme gibi durumlar olursa hemen doktora başvurmalıdır.
- Özellikle baş dönmesi, bulantı ve kusma veya görme bulanıklığının eşlik ettiği şiddetli ve devamlı baş ağrısında, şiddetli kasık ağısında, ateşin eşlik ettiği ağrıda, ilaç almaya rağmen geçmeyen orta şiddetli baş ağrısında hemen doktora başvurmalıdır.
- Ağrılı idrara çıkma, idrar yapamama, şiddteli kabızlıkta anne doktora başvurmalıdır.
Gebelik Haftası Hesaplama
Yumurtlama Günü Hesaplama
Çin Takvimine Göre Cinsiyet Hesaplama
Alınacak Kilo Hesaplama